تشخیص سنگ کلیه و علائم آن

تشخیص سنگ کلیه کار راحتی نیست. این بیماری به طور کلی یک عارضه خاموش شناخته می­شود. یعنی ما معمولا در آخرین مراحل، زمانی که دیگر کار از کار گذشته متوجه وجود آن خواهیم شد.

راه­های مختلفی برای تشخیص این بیماری قبل از رسیدن به این نقطه وجود دارد. با چکاپ سالانه و بررسی ادرار می­توان به وضعیت بدن و کلیه­ها پی برد. در ادامه همراه ما باشید تا بیشتر این موضوع را بررسی کنیم.

چگونه باید سنگ کلیه را تشخیص داد؟

بیماری سنگ کلیه از بیماری­هایی است که هیچ نشانه­ای ندارد. تا زمانی که درد سنگین دفع آن به سراغ ما نیاید متوجه حضور آن نخواهیم بود. وجود خون در ادرار و درد ناگهانی در پهلو علامت دفع سنگ کلیه است و این یعنی در آخرین مرحله حضور آن را متوجه شده­ایم. به طور کلی اگر می­خواهید چنین دردی را تجربه نکنید باید آزمایش و چکاپ­های سالانه پزشکی خود را جدی بگیرید. تنها در این صورت است که این بیماری تشخیص داده خواهد شد. در مراحل اولیه شاید بتوان برای درمان آن کاری کرد که به مرحله دفع نرسد.

علت­های ابتلا به سنگ کلیه کدامند؟

برای ابتلا به این بیماری می­توان دلایل مختلفی ذکر کرد، در ادامه تک‌تک آنها را بررسی می­کنیم.

 حجم ادرار

حجم ادرار اگر به شکل ثابت کم باشد یک عامل خطر برای تولید سنگ در کلیه­هاست. این عامل می­تواند بخاطر کم‌آبی بدن به‌وجود بیاید. برای حل آن در روز ۲.۵ لیتر آب بنوشید. به غیر از آب مصرف دیگر مایعات نیز می­تواند در بهبود عملکرد کلیه مفید واقع شود.

تغذیه

اگر در تشخیص سنگ کلیه داخل ادرار شما دارای مقادیر بالایی از کلسیم دیده‌ شود، نشان­دهنده آن است که کلیه شما برای ساخت سنگ بستر مناسبی در اختیار دارد. برای حل این مشکل تغذیه سالمی در پیش بگیرید که در آن مقادیر مناسبی از کلسیم وجود دارد.

عدم مصرف این ماده نیز برای شما مفید نیست چراکه باعث بروز مشکلاتی در استخوان­ها خواهد شد. در کنار این مورد شما باید مصرف نمک را نیز مدیریت کنید.

اگر بدن شما دارای سطح بالایی از اسید باشد، باز هم خطر تشکیل سنگ در کلیه وجود دارد مصرف روزانه و بیش از حد مواد پروتئینی مثل گوشت گاو، ماهی، مرغ و … سطح اسید را در بدن افزایش می­دهد.

شرایط روده و چاقی

برخی از بیماری­های مربوط به روده در تشکیل سنگ کلیه نقش دارند. دیگر عملکرد­های روده نیز در تشکیل سنگ می­توانند دخیل باشند که پزشک متخصص آنها را بررسی خواهد کرد. وزن زیاد سطح اسید در ادرار را تغییر می­دهد و می­تواند منجر به تشکیل سنگ شود.

مشکلات ارثی

سابقه ژنتیکی و ارثی در این بیماری بسیار موثر هستند. اگر فردی در خانواده شما این بیماری را تجربه کرده است، باید بیش از دیگران نسبت به سلامت کلیه­های خود حساس باشید.

مصرف برخی دارو­ها

بعضی از دارو­ها مثل مکمل­های دارای کلسیم و ویتامین C خطر تشکیل سنگ در کلیه را افزایش می­دهند. اگر در حال حاضر آنها را مصرف می­کنید، قطع مصرف آنها کمکی به وضعیت کلیه­هایتان نخواهد کرد.

این قطع فوری تنها شرایط بد­تری برای شما به وجود می­آورد. با پزشک معالج خود درباره این موضوع صحبت کنید و از او اطمینان بگیرید که مصرف دارو­ها برای شما خطری نخواهد داشت.

آزمایش­های لازم برای تشخیص سنگ کلیه

شکل و اندازه سنگ کلیه مختلف بوده و بر اساس همین شکل­ها برایشان نام در نظر گرفته شده­است. فهمیدن نوع این سنگ­ها کمک شایانی به درمان بیماری خواهد کرد. راه­های مختلف و آزمایش‌های متعددی برای فهمیدن شکل سنگ و تشخیص آن ممکن است انجام شود. در ادامه همگی آنها را بررسی می­کنیم.

آزمایش خون و ادرار

این آزمایش به شکل مستقیم در تشخیص سنگ کلیه موثر نیست اما می­تواند سوابق پزشکی بیمار را به پزشک معرفی کند. نمونه ادراری می­تواند نمونه سنگ­های کلیه را همراه داشته باشد که از همین نظر حائز اهمیت است.

مواد مختلف سنگ­ساز در ادرار، نشان می­دهد که ما در آینده احتمال سنگ­سازی در کلیه را خواهیم داشت یا نه. نتایج این آزمایش در روند درمانی نیز موثر است و پزشک به کمک آن می­تواند دارو­های کارآمد­تری تجویز نماید.

برای آزمایش سنگ کلیه باید ناشتا بود؟

بله، در آزمایش پانل عملکرد کلیه بهتر است ۸ تا ۱۲ ساعت چیزی نخورید.

آزمایش­های تصویر برداری

این روش نیز یک حرکت موثر برای فهمیدن این بیماری و کم و کیف آن است. اگر بیمار سابقه این بیماری را داشته باشد باید حتما از روش­های تصویربرداری برای فهمیدن وضعیت امروز او کمک گرفت.

تشخیص سنگ کلیه با سونوگرافی

در سونوگرافی اندازه سنگ کلیه مهم است. برای تشخیص سنگ­های بزرگ می­توان از روش سونوگرافی استفاده کرد. سنگ­های کوچک­تر در این روش به شکل مبهم نشان داده خواهند شد و به همین دلیل قابل تشخیص نیستند.

سنگ­ها در تصویر نهایی به شکل نقطه­های سفید نمود پیدا می­کنند که نباید آنها را چربی کلیه اشتباه گرفت. طبق نظر پزشکان برای انجام این آزمایش بهتر است مثانه پر باشد. گاهی به تشخیص پزشک نیز ممکن است از هر دو حالت پر و خالی مثانه عکس­برداری شود.

تاثیر سابقه بیماری و رژیم غذایی در سنگ کلیه

دو عامل نام­برده شده در تشکیل و تشخیص این بیماری نقش بسیار مهمی دارند. در باب تشخیص سنگ کلیه پیش از این دکتردکتر در این مقاله نوشت که پزشک معالج ممکن است سوالاتی از بیمار درباره سابقه بیماری و رژیم غذایی بپرسد. سوالات نام برده عبارتند از:

• آیا قبلا در خانواده شما کسی سابقه سنگ کلیه داشته­است؟
• خود شما نیز قبلا سابقه سنگ کلیه داشته­اید؟
• آیا بیماری خاصی (مثل دیابت یا نقرس) دارید که احتمال تشکیل سنگ را بیشتر کند؟

دکتر باید عادات غذایی شما را نیز بررسی کند تا ببیند با توجه به تغذیه احتمال سنگ­سازی در کلیه شما وجود دارد یا نه. غذا­های خاصی وجود دارند که احتمال تشکیل سنگ در کلیه را افزایش می­دهند.

چگونه از ابتلا به سنگ کلیه جلوگیری کنیم؟

مصرف میوه و سبزیجات در طول روز بسیار مفید خواهد بود. مصرف ۵ وعده میوه و سبزی در روز به تمام افرادی که سنگ کلیه دارند توصیه می­شود. مواد مغذی موجود در این محصولات مثل، پتاسیم، فیبر، منیزیم، آنتی اکسیدان­ها، فیتات و سیترات در جلوگیری از ابتلا به سنگ کلیه مفید هستند.

به تغذیه خود توجه کنید و غذاهایی با اگزالات پایین مصرف کنید. اسفناج، ریواس و بادام جز محصولاتی هستند که اگزالات بالایی دارند. اگر در خطر ابتلا به این بیماری هستید، مصرف آنها را کم کنید. خوردن کمتر گوشت و فراورده­های گوشتی کمک شایانی به شما خواهد کرد. اگر در طول روز ۲ تا بیش از ۲ بار از آنها استفاده می­کنید، مصرفشان را به ۳ الی ۴ بار در هفته برسانید.

همانطور که مشاهده کردید، تشخیص سنگ کلیه از طریق آزمایشات و تصویربرداری­های مختلف امکان­پذیر است. با کلیه سنگ­ساز می­توان زندگی کرد اما تلاش برای درمان آن بی­شک راه بهتری خواهد بود. راه بهتر از درمان پیشگیری است. شما با اصلاح رژیم غذایی خود می­توانید خطر ابتلا به این بیماری را کم کنید.

کم تحرکی، چاقی و تغذیه ناسالم در عصر مدرن از مهم­ترین عوامل ابتلا به بیماری سنگ کلیه هستند. کلیه­ها در بدن به عنوان یک سیستم تصفیه­کننده عمل می­کنند. حفاظت از آنها به معنی حفاظت از کل بدن در برابر عفونت و بیماری­هاست. مراقبت محافظ­های لوبیایی شکل خود باشید.