بیماری ژیاردیا: عامل بیماری، راه‌های انتقال، پیشگیری و درمان

بیماری ژیاردیا عفوتنی است که از راه آب و غذای آلوده منتقل می شود. ژیاردیا انگل تک‌یاخته‌ای است که در همه جا یافت می شود، به خصوص در مناطقی که وضعیت بهداشتی ضعیف تری دارند و آب سالم به در آنجا به سختی به دست می آید.

عفونت ژیاردیا یکی از عفونت های روده است که با گرفتگی شکم، نفخ، حالت تهوع و دوره های اسهال مشخص می شود. عفونت ژیاردیا توسط یک انگل میکروسکوپی ایجاد می شود که در سراسر جهان یافت می شود

این انگل ها در دریاچه ها و همچنین در منابع آب شهری، استخرها، چشمه ها و چاه ها یافت می شوند. عفونت Giardia می تواند از طریق غذا و تماس نزدیک به فرد دیگر منتقل شود. همراه وب سایت زندگی سالم باشید

راه های انتقال عفونت ژیاردیا

این عفونت از سه طریق انتقال بیدا می کند :

مصرف آب آلوده: رایج ترین راه انتقال این انگل، از طریق مصرف آب های آلوده می باشد. این انگل از طریق پسماندهای کشاورزی، فاضلاب های شهری و بیمارستانی وارد این آب ها می شود. پوشک نوزادان مبتلا و اسهال انسان ها نیز می تواند آب استخر و چشمه را آلوده کند.

مصرف غذای آلوده: هنگامی که فردی مسئول پخت غذا می شود، باید قبل از دست زدن به مواد خام، دست های خود را بشوید. اگر دست های کثیف و آلوده به مواد خام زده شود و دست ها به این انگل آلوده باشد، این انگل وارد غذا می شود و مصرف کنندگان را به این بیماری دچار می کند.

از طرفی هم پختن غذا این انگل را تا حدی از بین می برد. بنابراین مصرف غذاهای سرد و آماده آلوده به این انگل، این عفونت را منتقل می کند. بنابراین این عفونت بیشتر از طریق از طریق آب های آلوده منتقل می شود تا غذای آلوده، زیرا اکثر غذاها را قبل از مصرف می پزیم و همچنین در کشورهای صنعتی نظارت بیشتری بر توزیع غذاهای آماده وجود دارد.

از فردی به فرد دیگر: اگر فردی به این انگل آلوده باشد، مثلا اگر کودک دچار ژیاردیا باشد و مادر پس از تعویض پوشک او دست خود را نشوید، این عفونت را با خود همراه می کند و به دیگران انتقال می دهد.

”بعد از بیرون آمدن از دستشویی حتما دست های خود را با آب و صابون بشویید و مراقب باشید بچه‌ها هم حتما این کار را انجام دهند“

علائم عفونت ژیاردیا

برخی از مبتلایان به عفونت ژیاردیا هرگز علامتی را تجربه نمی کنند اما حامل انگل هستند و می توانند آن را از طریق مدفوع خود به دیگران منتقل کنند. در کسانی که بیمار می شوند، علائم و نشانه ها معمولاً یک تا سه هفته پس از مواجهه ظاهر می شوند و ممکن است شامل موارد زیر باشند :

• اسهال آبکی، گاهی بی بو که ممکن است با مدفوع نرم و چرب متناوب باشد
• خستگی یا ضعف
• گرفتگی شکم و نفخ
• حالت تهوع
• کاهش وزن

علائم و نشانه های عفونت ژیاردیا ممکن است دو تا شش هفته طول بکشد اما در بعضی از افراد بیشتر طول می کشد و احتمال عود نیز بالاست.

عوارض عفونت ژیاردیا

عفونت ژیاردیا در کشورهای صنعتی کشنده نیست اما می تواند باعث علائم طولانی مدت و عوارض جدی بخصوص در نوزادان و کودکان شود. شایع ترین عوارض شامل موارد زیر هستند :

کم آبی : غالبا در نتیجه اسهال شدید، کمبود آب بدن اتفاق می افتد.

تاخیر در رشد : اسهال مزمن ناشی از عفونت ژیاردیا می تواند منجر به سوء تغذیه شود و به رشد جسمی و روحی کودکان آسیب می رساند.

عدم تحمل لاکتوز : بسیاری از افراد مبتلا به عفونت ژیاردیا دچار عدم تحمل لاکتوز هستند – عدم توانایی در هضم صحیح قند شیر. این مشکل ممکن است مدت ها پس از پاک شدن عفونت نیز ادامه یابد.

انواع ژیاردیازیس

ژیاردیازیس حاد

در این نوع ژیاردیازیس دوره نهفتگی معمولا ۱ تا ۳ هفته بطول میانجامد، و بعد از این مدت نشانه های بیماری ظاهر می شوند.

اسهال، درد شکم، نفخ، آروغ زدن، دفع گاز، تهوع و استفراغ از شایع ترین نشانه ها می باشد.مدت زمان بیماری معمولاً بیش تراز ۱ هفته طول می کشد، اما در اکثر موارد اسهال بهبود میابد.

ژیاردیازیس مزمن

در بیماران مبتلا به ژیاردیازیس مزمن معمولا علایم نوع حاد وجود دارد. اما اسهال لزوما علامت مشخص بیماری نیست، اما سایر علایم مانند افزایش دفع گاز، و دفع مدفوع شل وگاه کاهش وزن روی می دهد.

بسیاری از داروهای تجویزی برای درمان ژیاردیازیس در دسترس هستند. اگرچه انگل ژیاردیا می‌تواند همه افراد را آلوده کند، نوزادان و زنان باردار با احتمال بیشتری ممکن است از کمبود آب بدن از اسهال ناشی از ژیاردیا لامبلیا رنج ببرند.

برای جلوگیری از کم‌آبی بدن در نوزادان وزنان باردار باید درحالی‌که این افراد بیمار هستند، مایعات زیادی بخورند. از دست دادن آب بدن می‌تواند برای نوزادان خطرناک باشد، بنابراین مهم است که والدین با ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی خود در مورد گزینه‌های درمان برای نوزادان خود صحبت و مشورت کنند.

جلوگیری از ابتلا به عفونت ژیاردیا

هیچ دارو یا واکسنی نمی تواند از عفونت ژیاردیا جلوگیری کند اما اقدامات احتیاطی می تواند احتمال ابتلای شما به عفونت یا شیوع عفونت به دیگران را کاهش دهد.

دستان خود را بشویید : ساده ترین و بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به انواع عفونت است. دستان خود را بعد از استفاده از توالت یا تعویض پوشک بچه و قبل از تهیه یا خوردن غذا بشویید. هنگامی که آب و صابون در دسترس نباشد، ضد عفونی کننده های مبتنی بر الکل مناسب هستند. با این حال، ضد عفونی کننده های مبتنی بر الکل در از بین بردن شکل کیستیک ژیاردیا که در محیط زیست باقی می مانند، مؤثر نیستند.

آب را تصفیه کنید : از نوشیدن آب تصفیه نشده از چاه های کم عمق، دریاچه ها، رودخانه ها، چشمه ها و حوضچه ها خودداری کنید، مگر اینکه ابتدا آن را تصفیه کنید یا حداقل ۱۰ دقیقه در دمای ۱۵۸ درجه فارنهایت (۷۰ درجه سانتیگراد) بجوشانید.

دهان خود را بسته نگه دارید : سعی کنید هنگام شنا در استخر، دریاچه یا دریا، آب را بلع نکنید.

از آب بطری استفاده کنید : هنگام مسافرت به بخش هایی از جهان که احتمالا آب آن ایمن نیست، از آب بطری برای نوشیدن و مسواک زدن استفاده کنید.

رابطه جنسی ایمن داشته باشید : اگر رابطه جنسی مقعدی دارید، از کاندوم استفاده کنید. از رابطه جنسی دهانی و مقعد خودداری کنید مگر اینکه کاملا محافظت شده باشید.

تشخیص عفونت ژیاردیا

برای کمک به تشخیص بیماری ژیاردیازیس، پزشک احتمالا نمونه ای از مدفوع شما را آزمایش می کند. برای صحت آزمایش، ممکن است از شما خواسته شود چندین نمونه مدفوع را در طی یک دوره جمع آوری کنید. سپس نمونه ها برای بررسی انگل در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می گیرند. آزمایشات مدفوع ممکن است برای نظارت بر اثربخشی درمان نیز استفاده شود.

درمان عفونت ژیاردیا

کودکان و بزرگسالان مبتلا به عفونت ژیاردیا که علامتی ندارند، معمولاً نیاز به درمان ندارند. بسیاری از افرادی که مشکل دارند اغلب طی چند هفته به خودی خود بهتر می شوند.

هنگامی که علائم و نشانه ها شدید است و یا عفونت همچنان ادامه دارد، پزشکان معمولاً ژیاردیازیس را با داروهایی مانند موارد زیر درمان می کنند :

• مترونیدازول : مترونیدازول متداول ترین آنتی بیوتیک برای عفونت ژیاردیا است. عوارض جانبی ممکن است شامل حالت تهوع و طعم فلز در دهان باشد. در هنگام مصرف این دارو الکل ننوشید.
• تینیدازول : به خوبی مترونیدازول کار می کند و عوارض یکسانی را نیز به همراه دارد اما می توان آن را در یک دوز واحد تجویز کرد.
• نیتازوکسانید : از آنجا که این دارو به صورت مایع وجود دارد، برای بلعیدن توسط کودکان آسان تر است. عوارض جانبی ممکن است شامل حالت تهوع، نفخ، زردی چشم و ادرار روشن باشد.

به دلیل وجود عوارض جانبی داروها برای کودک، هیچ داروی توصیه شده ای برای ژیاردیازیس در دوران بارداری وجود ندارد. اگر علائم شما خفیف است، پزشک ممکن است تاخیر در درمان را تا بعد از سه ماهه اول بارداری توصیه کند.