در کنار سایر اقدامات محافظتی از جمله رعایت فاصله گذاری اجتماعی و فیزیکی و بهداشت دست ها , استفاده از ماسک صورت نیز یک روش آسان , ارزان و البته بسیار تاثیر گذار برای جلوگیری از ابتلا به Covid-19 است.
موسسات و سازمان های بهداشتی , از جمله مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) , اکنون همه افراد را تشویق به پوشیدن ماسک یا نقاب های محافظ صورت می کنند.
این موضوع تا جایی پیش رفته است که پوشیدن ماسک در اغلب نقاط جهان اجباری شده و در برخی از کشور ها جریمه های سنگینی برای رعایت نکردن این قانون در نظر گرفته شده است.
حال شاید این سوال بسیاری از ما باشد , که چه نوع ماسکی به بهترین نحو برای جلوگیری از انتقال کروناویروس جدید در مکان های عمومی و پر رفت و آمد عمل می کند؟
ما در ادامه درباره انواع مختلف ماسک های صورت صحبت خواهیم کرد و خواهیم گفت که در چه مواقعی باید از ماسک صورت استفاده کرد. با مجله اینترنتی زندگی سالم همراه باشید.
چرا پوشیدن ماسک در بهبوحه این بیماری تا این حد اهمییت دارد؟
با وجود این ویروس ویرانگر در میان جوامع , که تحت عنوان SARS-CoV-2 نیز شناخته می شود , بیشترین میزان انتقال و آلوده کردن دیگران به ویروس مربوط به مراحل اولیه این بیماری است.
بنابراین در این مراحل ممکن است که فرد قبل از اینکه علائمی از خودش نشان دهد آلوده به ویروس باشد و اطرافیان را تا حد زیادی آلوده کند.
علاوه بر این , داده های علمی نشان می دهند که ۸۰ درصد سرایت این بیماری به افراد سالم از افرادی صورت می گیرد که هیچگونه علائمی در آنها وجود ندارد.
از این رو , تحقیقات دانشمندان نشان داده اند که پوشیدن ماسک می تواند به محدود کردن سرایت این بیماری از افراد ناقل بدون علامت به افراد سالم تا حد زیادی جلوگیری کند.
همچنین این امکان وجود دارد که شما با لمس کردن یک جسم آلوده به ویروس و تماس دست های خود با دهان , بینی و یا چشم ها , ویروس را به بدن خود منتقل کنید.
البته این راه انتقال به عنوان راه اصلی تلقی نمی شود , چراکه عمر ویروس به جای مانده بر روی سطوح محدود است.
بهترین نوع ماسک صورت کدام نوع است؟
ماسک های تنفسی
انواع مناسب ماسک های تنفسی , از الیاف درهم فرو رفته و محکمی ساخته شده اند که بسیار برای فیلتر کردن عوامل بیماری زای موجود در محیط مناسب هستند.
این نوع از ماسک ها باید مطابق با استاندارد های تعیین شده توسط NIOSH ساخته شوند.
قُطر کروناویروس چیزی حدود ۱۲۵ نانومتر تخمین زده می شود. با در نظر داشتن این عدد بهتر است بدانید که :
- ماسک های N95 استاندارد می توانند ۹۵ درصد از ذراتی که اندازه بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ نانومتری دارند را فیلتر کنند.
- ماسک های N99 توانایی فیلتر کردن ۹۹ درصد از این ذرات را دارند.
- ماسک های N100 می توانند تا ۹۹.۷ درصد از این ذرات را فیلتر کنند.
بعضی از انواع این ماسک ها دارای دریچه هایی هستند که باعث می شوند تا هوای بازدم راحت تر خارج شود و تنفس برای فرد آسان تر شود.
با اینحال , نکته منفی که وجود دارد این است که افراد دیگر مستعد دریافت ذرات و پاتوژن هایی هستند که از طریق این دریچه ها خارج می شوند.
افرادی که در حوضه مراقبت های بهداشتی و درمانی کار می کنند و نیز افرادی که نیاز به پوشیدن این نوع از ماسک دارند , حداقل سالانه یکبار مورد بررسی قرار می گیرند تا دستگاه تنفسی آنها بدقت بررسی و چک شود.
ماسک های جراحی
انواع مختلفی از ماسک های جراحی وجود دارند. بطور معمول , این ماسک های یکبار مصرف در اشکال مستطیلی شکل برش داده می شوند.
این ماسک ها حاوی نوار هایی در داخل هستند که برای پوشاندن نواحی بینی و دهان مورد استفاده قرار می گیرند. برای ساخت این ماسک ها از پارچه های مصنوعی دارای قابلیت تنفس و عبور و مرور هوا استفاده می شود.
برخلاف ماسک های تنفسی , این ماسک ها تائیدیه NIOSH را دریافت نمی کنند و قابلیت پوشاندن تمامی نواحی کناری خود و جلوگیری از ورود هوا به داخل از این نواحی را ندارند.
اینکه ماسک های جراحی تا چه حدی جلوی عبور پاتوژن ها و عوامل بیماری زا را می گیرند بطور گسترده ای متفاوت است. گزارش های مختلفی این اعداد را بین ۱۰ تا ۹۰ درصد اعلام کرده اند.
علیرغم تفاوت ها در توانایی فیلتراسیون , یک آزمایش نشان داده است که ماسک های جراحی و ماسک های N95 می توانند احتمال ابتلا به عواملی که باعث بروز بیماری های تنفسی می شوند را تا یک حد و مشابه هم کاهش دهند.
به یاد داشته باشید که استفاده صحیح و مداوم , نسبت به اینکه از چه نوع ماسکی استفاده می کنید , نقش کلیدی تری را ایفا می کنند. یافته های زیادی تا امروز این موضوع را تایید کرده اند.
ماسک پارچه ای
ماسک های پارچه ای (Do-it-yourself (DIY یا اصطلاحا ماسک هایی که خودتان با پارچه تهیه می کنید نقش محافظتی کمرنگ تری نسبت به نواع دیگر ماسک دارند , چراکه بیشتر آنها شکاف هایی در نزدیکی بینی , گونه ها و فک دارند که قطرات ریز می توانند از این نواحی عبور کنند.
همچنین , پارچه عموما متخلخل است و نمی تواند قطرات و ذرات ریز را فیلتر کند.
اگرچه ماسک های پارچه ای نسبت به انواع دیگر ماسک ها اثرگذاری کمتری دارند , نتایج تجربی نشان می دهند که در صورت ساخت صحیح و درست این ماسک ها , استفاده از این ماسک ها بسیار بهتر از استفاده نکردن از ماسک است.
چه موادی برای ساخت ماسک خانگی مناسب هستند؟
CDC در این زمینه پیشنهاد می کند که از دو لایه پارچه از جنس نخ پنبه ای محکم بافت شده و حتما ۱۰۰ درصد پنبه ای استفاده کنید.
ماسک های ساخته شده با نخ پنبه هرچه ضخیم تر باشند , در فیلتراسیون ذرات کوچک بهتر عمل می کنند. با اینحال , از استفاده از مواد ضخیمی مثل کیسه جاروبرقی خودداری کنید !
بطور کلی , هنگام پوشیدن ماسک وجود کمی مقاومت به عبور و مرور هوا قابل پیشبینی است. مواد مورد استفاده در ماسک که هوا نمی تواند از آنها عبور کند , تنفس را دشوار می کنند.
این موضوع می تواند به قلب و ریه های شما فشار وارد کند.
می توانید در داخل ماسک هایی که خودتان ساخته اید از فیلتر های معمول استفاده کنید , مثل فیلتر های قهوه , دستمال های کاغذی و هر نوع ماده دارای خاصیت فیلتراسیون که می تواند به بالا بردن سطح محافظت کمک کند.
چه زمانی باید از ماسک استفاده کنیم؟
CDC استفاده از ماسک ها را برای زمانی توصیه می کند که در محل هایی حظور داشته باشیم که رعایت فاصله گذاری اجتماعی و فیزیکی سخت و غیرقابل دستیابی است.
رعایت این نکته برای محل های با نرخ شیوع بالای بیماری بسیار مهم و کلیدی است. از جمله این محل ها :
- فروشگاه های مواد غذایی
- داروخانه ها
- بیمارستان ها و محل های درمانی دیگر
- محل کار , بخصوص محل هایی که رعایت فاصله گذاری در آنها ممکن نمی باشد
آیا همه باید از ماسک استفاده کنند؟
ماسک های جراحی و تنفسی بسیار مورد تقاضا هستند و از طرفی منابع تامین این ماسک ها محدود است. بنابراین , این ماسک ها باید در درجه اول برای افرادی که در خط مقدم این حوضه و در بیمارستان ها کار می کنند , تا حد لازم ذخیره شوند.
CDC پیشنهاد می کند که همه , حداقل از ماسک های پارچه ای برای محافظت از خود استفاده کنند.
افرادی که مشکلات تنفسی دارند نباید از ماسک استفاده کنند. همچنین کودکان زیر ۲ سال نیز بدلیل امکان بروز خفگی , به هیچ وجه نباید از ماسک استفاده کنند.
برای مطالعه بیشتر :
اگر مطمئن نیستید که استفاده کردن از ماسک برای شما ضرری به همراه نخواهد داشت , حتما با پزشک در اینباره مشورت کنید.
پزشک می تواند به شما پیشنهاد دهد که چه نوع پوششی برای محافظت از صورت برای شما مناسب تر است.
نکات ایمنی درباره استفاده از ماسک
- هربار که از ماسک خود استفاده می کنید (هنگام پوشیدن یا در آوردن) حتما دستان خود را ضدعفونی کنید.
- ماسک را از طریق نگه داشتن نخ های نگه دارنده که در پشت گوش یا سر قرار می گیرند بپوشید یا در بیاورید.
- بعد از پوشیدن ماسک , مطمئن شوید که ماسک تمام منافذ روی سطوح حساس صورت را پوشانده و جایی برای نفوذ آلودگی به داخل وجود ندارد.
- از لمس کردن ماسک هنگامی که بر روی صورت قرار گرفته است خودداری کنید.
- ماسک خود را مرتبا ضدعفونی کنید.
- ماسک پارچه ای خود را پس از هربار استفاده شسته و سپس کاملا خشک کنید. از مواد شوینده لباس برای شستشوی ماسک خود استفاده کنید. همچنین می توانید ماسک را در یک کیسه قرار داده و آن را برای حداقل ۲ روز در یک محیط گرم قرار دهید و سپس استفاده کنید.
- اگر باید از ماسک تنفسی یا جراحی خود مجددا استفاده کنید , آن را حداقل برای ۷ روز در یک ظرف محافظ که دارای قابلیت عبور و مرور هوا باشد (مثلا دستمال کاغذی) نگهداری کنید. این کار کمک می کند تا ویروس موجود بر روی ماسک از بین برود.
در پایان …
علاوه بر فاصله گذاری اجتماعی و فیزیکی و رعایت بهداشت دست ها , بسیاری از متخصصین بهداشت , استفاده از ماسک صورت را بعنوان یکی از معیار های اصلی در پیشگیری از شیوع Covid-19 می دانند.
اگرچه ماسک های پارچه ای خانگی در فیلتر کردن ذرات کوچک مثل ماسک های تنفسی و جراحی موثر نیستند , اما بسیار بهتر از مواقع نداشتن ماسک از شما محافظت خواهند کرد.
تاثیر و کارایی ماسک های خانگی می تواند با ساخت مناسب این ماسک ها , پوشیدن و حفظ این ماسک بر روی صورت در محل های عمومی تا حد بسیار بالایی افزایش یابد.
با بازگشت مردم به محل های کار خود پس از قرنطینه و افزایش احتمال شیوع ویروس , استفاده از ماسک های مناسب می تواند به کاهش شیوع کروناویروس جدید کمک شایانی بکند.