مغز انسان نقش مهمی در تجربه استرس و ایجاد آرامش ایفا می کند. تأثیرات استرس بر ذهن و بدن مانند افزایش هوشیاری و ضربان قلب سریع، نقش زیادی در زندگی انسانها دارد. در گذشته، استرس مواجهه با یک شکارچی گرسنه یا درگیری با هم نوع، به زنده ماندن ما کمک کرد. با این وجود، در دنیای مدرن، اثرات فوری روانی و فیزیولوژیکی استرس در موقعیت ها، مانند امتحان، مصاحبه شغلی یا اولین قرارها، می تواند اثرات مخربی برای بدن داشته باشد. به طور جدی تر، استرس مزمن با سلامت جسمی و روحی شدیدی ارتباط دارد.
عملکرد مغز انسان در ایجاد استرس و آرامش
انسانها می توانند از استراتژی های شناختی را برای کاهش تجربیات ذهنی استرس خود استفاده کنند. یک مطالعه جدید در مورد استرس در مغز، استراتژی های مقابله ای موفقیت آمیزی را به اثبات رساند .روانشناسان معتقدند که ابراز احساسات مربوط به استرس، چه نوشتاری و چه گفتاری، ارزیابی مجدد از وضعیت استرس زا برای دیدن آن در یک وضعیت مثبت و توجه بیشتر به عوامل محیطی میتواند تاثیر بیشتری در کنترل استرس داشته باشد.
بررسی چگونگی مدیریت مغز در مواجه با تجربه ذهنی حوادث استرس زا ، چالش برانگیزتر است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ارتباطات عصبی احساس استرس، گلدفارک و همکارانش از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی (fMRI) استفاده کردند تا مغز ۶۰ داوطلب را اسکن کنند. آنها به مجموعه هایی از تصاویر تحریک کننده فشار یا خنثی نگاه می کردند.
محققان به شرکت کنندگان تصاویر تحریک کننده فشار روانی، مانند یک خرگوش که توسط حیوان وحشی دریده شده است، صورت های اسیب دیده و توالت های کثیف را نشان دادند. در مقابل، تصاویر خنثی یا آرامش بخش شامل افرادی بود که در یک پارک و صحنه هایی از طبیعت در حال مطالعه و تفریح بودند. محققان پس از مشاهده هر مجموعه از تصاویر، از شرکت کنندگان خواستند دکمه هایی را فشار دهند تا میزان استرس آنها در مقیاس ۱ تا ۹ (۱ برای اصلاً بدون استرس، ۹ برای بسیار استرس) مشخص شود. داوطلبان همچنین میزان احساس آرامش را ارزیابی کردند.
آیا حافظه به تنظیم احساسات کمک می کند؟
دانشمندان علاقه مند بودند ببینند که چگونه اتصال هیپوکامپ در مغز با توجه به احساس شرکت کنندگان، تغییر می کند. هیپوکامپ یک ساختار در اعماق لوب تمپورال در هر نیمکره مغز انسان است. نقش اساسی آن در احساسات و حافظه است. محققان با توجه به سطح استرس شرکت کنندگان، دو شبکه مجزا از مناطق مغز با محوریت هیپوکامپ را که کم و بیش به هم وصل شده بودند، کشف کردند.
هنگامی که احساس استرس می کردند، اتصال در شبکه ای تقویت می شد که شامل ساختار در پایه مغز به نام هیپوتالاموس است. این باعث آزاد شدن چندین هورمون از جمله هورمون استرس کورتیزول می شود. هنگامی که افراد احساس آرامش کردند، اتصال بین هیپوکامپ و شبکه، از جمله قشر قدامی خلفی (dlPFC)، در نزدیکی جلوی هر نیمکره تقویت می شود.
dlPFC با عملکردهای شناختی یا “اجرایی” ارتباط دارد، از جمله تصمیم گیری و استراتژی های مقابله ای که مردم برای تنظیم احساسات استفاده می کنند. تحقیقات نشان می دهد که این بخش از قشر فرونتال هم در آگاهی ذهن و هم در ارزیابی عاطفی نقش دارد. در برخی از شرکت کنندگان، اتصالات بین هیپوکامپ و dlPFC هنگام قرار گرفتن در معرض تصاویر استرس زا تقویت می شود. به یاد آوردن تجربیات مثبت می تواند واکنش استرس بدن را کاهش دهد. شبکه های مغزی مرتبط با حافظه می توانند برای ایجاد یک واکنش احساسی مقاوم تر به استرس عملگر باشند. استفاده مبتلایان به اختلالات سلامت روان مانند اضطراب ممکن است در تنظیم تنش در مواقع استرس ناکام باشد. اتصال بین قشر فرونتال و سایر قسمتهای مغز نیز در افسردگی نقش دارد.