به فرم سر نوزاد خود توجه کنید_بخش دو

اندازه دور سر

خوشبختانه این روزها می‌بینیم که مادران بیشتر از گذشته به‌اندازه دور سر نوزاد خود اهمیت می‌دهند.اما گاهی با اظهارنظر اشخاصی که گویا در امور پزشکی دستی دارند دچار نگرانی‌هایی غالباً بی‌مورد می‌شوند.

دور سر نوزادی که ۹ماهه به دنیا آمده است اندازه‌ی معینی دارد و این اندازه‌ی معین نیز خود شامل حداقل و حداکثری است.بنابراین بزرگ بودن یا کوچک بودن سر نوزاد نباید بدون در نظر گرفتن محدوده‌ی طیف اندازه‌ی دور سر بررسی و قضاوت شود.گذشته از آن طبیعی است که اندازه‌ی دور سر نوزادی که ۶ماهه به دنیا آمده است با اندازه‌ی دور سر نوزاد ۹ماهه تفاوت داشته باشد.

اگر اندازه دور سر یک نوزاد یکی دو سانت بزرگ‌تر از حد معمول باشد نگرانی والدین این است که مبادا سر نوزاد به‌اصطلاح آب داشته باشد. و اگر نوزاد با سری کوچک به دنیا بیاید.ممکن است والدین و حتی پزشک را نگران این نکته کند که مبادا مغز نوزاد به‌اندازه‌ی کافی رشد نکرده باشد.در این قبیل موارد توصیه می‌شود پیش از آن‌که به نوزاد بیچاره برچسبی زده شود یک نکته ساده ولی مهم یعنی به‌اندازه معمول سر در آن خانواده توجه شود

در بعضی از خانواده‌ها افراد به‌طور ارثی سرهای بزرگ یا کوچکی دارند و ممکن است بزرگی و کوچکی سر نوزاد آن‌ها نیز ناشی از همین مسئله‌ی وراثتی باشد.این قضیه اصلاً نباید اسباب نگرانی خانواده‌ها شود و پزشک پس از انجام بررسی‌های لازم و در نظر گرفتن همه‌ی جوانب به آنان اطمینان کافی خواهد داد.گاهی هم این اطمینان دادن و رفع نگرانی کردن جنبه‌ی معکوس دارد.

مواردی که نوزاد به‌ظاهر سر کوچکی دارد اما از سلامت کامل مغزی-عصبی برخوردار است نیز اصلاً کم نیست.در همه‌ی مواردی که گفته شد پزشک صرفاً به بزرگ بودن یا کوچک بودن اندازه‌ی دور سر به‌طور یک‌جانبه توجه نخواهد کرد. بلکه با معاینه‌ی کامل نوزاد و با در نظر گرفتن همه‌ی جوانب و توجه به همه‌ی نشانه‌های موجود و اختصاصات خانوادگی درباره‌ی آن قضاوت خواهد کرد.بنابراین بهتر است به‌محض برخورد با این موارد نگران نشوید و درهرصورت پزشک را در جریان امر بگذارید.

اندازه‌گیری دور سر

والدین اغلب فراموش می‌کنند که اندازه دور سر نوزاد را هنگام تولد به خاطر بسپارند یا از مسئولین زایشگاه بخواهند که ابن رقم را برایشان جایی یادداشت کنند. این کار ازآن‌رو اهمیت دارد که قضاوت درباره افزایش سر نوزاد در ماه‌های بعدی بستگی به‌اندازه‌ی دور سر او در هنگام تولد دارد. درهرصورت این اندازه نیز به‌تنهایی ملاک قضاوت دراین‌باره نیست.

مقاله مرتبط: به فرم سر نوزاد خود توجه کنید- بخش اول

نکته دیگر این است که درزهای سر نوزاد باز هستند و اندازه‌ی سر نوزاد با تغییر حالات و بسته شدن این درزها درگذشت زمان ممکن است افزایش یا کاهش بیابد.

دانه‌های زیرپوست سر

هنگامی‌که مادر به سر نوزاد خود به‌خصوص در قسمت‌های پشت سر و پشت گوش‌ها دست می‌کشد گاهی ممکن است یکی دو دانه‌ی بسیار نرم زیردست خود حس کند. این دانه‌ها که اندازه‌شان از یک ماش یا لپه تجاوز نمی‌کند و غالباً در لاله‌ی گوش. پشت گوش‌ها و یا روی استخوان پشت‌سری حس می‌شوند توده‌هایی از چربی متراکم هستند. این دانه‌ها ممکن است پس از چندی از بین روند و در جای دیگری از پشت سر یا اطراف پشت گوش حس شوند و به هر صورت حائز اهمیت نیستند.

داغ بودن سر

در نخستین روزهای پس از تولد بسیاری از نوزادان مادران لااقل یک‌بار به پزشک مراجعه می‌کنند و نگران از این هستند که سر نوزاد من همیشه داغ و دست و پای او همیشه سرد است.اما باید گفت وجد این پدیده‌ها برای نوزادان اهمیت خاصی ندارد. وجود رگه‌ای خونی بزرگ در کاسه سر و خون زیادی که در آن جریان دارد.نازکی کاسه سر نوزاد وجود ماهیچه‌های نازکی که جمجمه را پوشانده‌اند.و همچنین وجود لایه‌ی نازکی از چربی در زیرپوست کاسه‌ی سر همه و همه باعث می‌شوند که حرارت درونی رگ‌ها در کاسه سر نوزاد به‌خوبی زیردست مادر حس شود. این حالت طبیعی است و مادر نباید تصور کند که نوزادش تب کرده است.

همچنین نوزاد معمولاً حرارت بدنش را از راه نوک انگشتان دست‌وپا از دست می‌دهد و بنابراین تعجبی ندارد اگر دست‌ها یا پاهایش کمی سردتر از بدنش باشند.این تغییرات طبیعی بدن نوزاد آسیبی به او نخواهد رساند.

عرق کردن سر

در سر نوزاد رگه‌ای خونی بسیاری جریان دارد و به علت فراوانی تعدادمنافذ عرق ممکن است به‌طور کاملاً طبیعی عرق کند.این قضیه معمولاً از هفته دوم به بعد پیش می‌آید و اغلب می‌بینیم که سربند و کلاه نوزاد خیس عرق است.

پوشاندن سر نوزاد عیبی ندارد اما سر عرق کرده نوزاد را باید خشک نگه داشت و در هوای گرم نیز نباید به او روسری یا کلاه پوشاند.

عرق کردن سر و بیماری قلبی عرق کردن سر نوزاد هنگام شیر خوردن مقوله‌ی دیگری است که نیاز به توضیح بیشتری دارد.برخی از مادران به سبب هشدارهایی که در رسانه‌ها به آن‌ها داده‌شده است چنین می‌پندارند که عرق کردن سر نوزادشان به هنگام شیر خوردن به این معنی است که نوزاد بیماری قلبی دارد. این هشدار اگرچه کاملاً بی‌مورد نیست  اما واقعیت این است که نوزادی که بیماری قلبی دارد ممکن است سرش هم موقع خوردن شیر عرق کند اما این واقعیت دلیل آن نمی‌شود که به هر نوزادی که سرش عرق کرد فوراً برچسب بیماری قلبی چسباند و روحیه‌ی مادر را از وحشت نابود کرد.

باید دانست که نوزادانی که بیماری قلبی پیشرفته‌ای دارند عملاً نسبت به‌کل نوزادان سالمی که به دنیا می‌آیند درصد فراوان ای را تشکیل نمی‌دهند و در ثانی این نوزادان نشانه‌های دیگری نیز دارند که نزد نوزاد سالم وجود ندارد.

نوزادی که بیماری قلبی دارد ضربان قلبش تندتر است . تندتر نفس می‌کشد و بعد از چند مک که به سینه میزند خسته می‌شود و سینه را رها می‌کند. و در ضمن در کنار همه‌ی این‌ها سرش هم عرق می‌کند.

هیچ‌کدام از این نشانه‌ها در نوزاد سالم وجود ندارد و عرق کردن سر نوزاد سالم شما در هنگام شیر خوردن می‌تواند کاملاً طبیعی باشد

• برگرفته از کتاب دکتر نوزاد من؟؟!!